Yeni yıla nasıl girersen öyle geçermiş derler. Ben de 2021’in son gününde, yeniden köşe yazılarımı yazmaya karar verdim ki yine bol yazı yazdığım verimli bir yıl olsun 😊

Bu vesileyle, sağlık, mutluluk, huzur ve nice başarılara imza atmaya devam edeceğimiz, ülkemiz ve tüm dünya için hayırlı bir 2022 yılı olması dileğimle hepinizin yeni yılını kutluyorum.

Yeniden köşe yazmaya başlamak gerçekten çok heyecan verici. Köşe yazılarımda akademik açıdan ele aldığım özgün çalışmalarımdan hareketle, özel önem verdiğim konuları ele alıyor olacağım. Bugünkü köşeme başlığını veren konu “Teknostres”. Teknostres kavramı iş yaşantısında önemli bir yer tutmaya başladı.

“Teknostres iş yaşantısını nasıl etkiler?” sorusuna, gerçekleştirdiğim iki çalışmada özellikle cevap aramaya çalışmıştım. Bu bağlamda, teknostresin hem motivasyon hem de verimlilik üzerindeki etkisini ele almış ve 600 birey üzerinde anket uygulaması gerçekleştirmiştim. Bu çalışmalar ülkemizin iki farklı uluslararası yayınevine ait kitaplarda yayınlanmıştı.

Gelelim detaylara…

Teknoloji, sürekli olarak gelişim kaydetmekte ve hem gündelik yaşantımız açısından hem de özellikle organizasyonel bağlamda önemini her geçen gün daha da artıran kritik bir araç olarak karşımıza çıkmakta, yaşantımızı kolaylaştırmaktadır. Diğer taraftan, iş yaşantısında hızlı bir şekilde gelişme kaydetmeye devam eden teknolojiye sürekli olarak uyum sağlanması konusu ise, iş görenlerin yoğun bir şekilde stres yaşamasına ve teknostres kavramının oluşmasına zemin hazırlamaktadır.

Teknostres, özellikle, işletmelerde yeni bir teknolojiye uyum sağlanılamaması ve donanım veya teknoloji yetersizliğinin olması durumunda ortaya çıkan stres durumunu ifade etmektedir. Daha detaylı bir şekilde açıklamak gerekirse teknostres, organizasyonların her geçen gün bilgi ve iletişim teknolojisine bağımlı olması sebebiyle ortaya çıkan teknolojik karmaşıklık ve değişimlere bireyin; fiziksel, davranışsal ve psikolojik olarak uyum sağlayamamasıdır.

İş yaşantısında bireyler, organizasyonlardaki ileri ve yenilikçi bilgi teknolojisine entegre edilerek, her geçen gün daha karmaşık hâle gelen kurumsal çalışma ortamlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum ise bireyler üzerinde teknostrese neden olmaktadır. Teknostres, bireyler üzerinde tekno iş yükü, tekno belirsizlik ve tekno karmaşıklık boyutta ele alınmaktadır. Bu bağlamda, tekno iş yükü, iş görenlerin daha hızlı ve daha fazla çalışmasını; tekno belirsizlik, iş görenlerin organizasyonda kullandıkları teknolojinin sürekli olarak değişmesinden kaynaklı ortaya çıkan belirsizliği; tekno karmaşıklık ise organizasyonlar tarafından kullanılan bilgi teknolojilerinin karmaşıklığı nedeniyle bireylerin teknoloji becerileri açısından kendilerini yetersiz görmesi olarak açıklanabilir.

Teknostresin oluşması iş yaşantısı sürecinde, iş görenlerin, amaç ve hedeflere ulaşmasında önem taşıyan motivasyonu ve verimliliği olumsuz yönde etkileyen bir unsurdur. Teknostresin motivasyonu etkileyen önemli bir kavram olması sebebiyle organizasyonlarda yöneticilerin, iş görenleri, gelişen teknolojiden kaynaklı dijitalleşmeye entegre edebilmesine fırsat verecek uygulamalarla onları teşvik etmesinin, organizasyonların “yeni dijital çalışma ortamları”nda başarıyı yakalama fırsatını sağlayabileceğini düşünmekteyim.

İlgili metinlerin tamamına ulaşmak için aşağıda kısaltılmış linkleri bulabilirsiniz. Keyifli okumalar diliyorum.

https://l24.im/f6bX7ds

https://l24.im/EXa4

KAYNAKÇA

Atanasoff, L. & Venable, M. A. (2017). Technostress: implications for adults in the workforce. The Career Development Quarterly, 65(4), 326-338.

Brod, C. (1984). Technostress: The human cost of the computer revolution (Vol. 13, p. 242). Reading, MA: Addison-Wesley.

Davis-Millis, N. (1998). Technostress and the organization: A manager’s guide to survival in the information age. In 67th Annual Meeting of the Music Library Association (Vol. 14).

Ennis, L. A. (2005). The evolution of technostress. Computers in Libraries, 25(8), 10-12.

Ioannou, A. (2018). Examining the role of mindfulness in mitigating technostress and its negative consequences (Doctoral dissertation, Brunel University London).

Khan, A., Rehman, H., Rehman, D. S. U. (2016). An empirical analysis of correlation between technostress and job satisfaction: a case of Pakistan. Pakistan Journal of Information Management & Libraries (PJIM&L), 14.

Sellberg, C. & Susi, T. (2013). Technostress in the Office: A distributed cognition perspective on human-technology interaction. Technology & Work, 16(2), 187-201.

Shahrabi, A., Ghiasi, M., Limooni, S. T. (2015). The dimensions of technostress among academic librarians of universities medical sciences in Mazandaran province. International Journal of Biology, Pharmacy and Allied Sciences, 4(11), 516-531.

Tarafdar, M., Tu, Q., Ragu-Nathan, B. S., & Ragu-Nathan, T. S. (2007). The impact of technostress on role stress and productivity. Journal of Management Information Systems, 24(1), 301-328.

Wang, W., Daneshvar Kakhki, M. & Uppala, V. (2017). The interaction effect of technostress and non-technological stress on employees’ performance. 23^rd Americas Conference on Information Systems, Boston.

Weil, M. M. & Rosen, L.D. (1997) Technostress: coping with technology at work, at home, at play. John Wiley & Sons Inc, New York.